W przypadku szkody powstałej w związku z realizacją inwestycji poszkodowany często staje przed dylematem – dochodzić roszczeń bezpośrednio od podmiotu odpowiedzialnego za szkodę czy od jego ubezpieczyciela? Wybór ten ma istotne znaczenie dla skuteczności i szybkości dochodzenia należnego odszkodowania.
Zasadą jest, że za szkodę odpowiada ten, kto ją wyrządził. Może to być:
- Projektant – jeśli szkoda wynika z wadliwego rozwiązania przyjętego w projekcie na podstawie, którego wybudowano nieruchomość;
- Kierownik budowy / inspektor nadzoru – jeśli naruszył swoje obowiązki, np. w zakresie nadzoru;
- Wykonawca robót budowlanych – jeśli szkoda wynika z błędów w wykonaniu prac;
- Inwestor – gdy ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka lub zaniechał nadzoru, a roszczenia kierują do niego nabywcy;
Dochodzić roszczeń od podmiotu odpowiedzialnego można w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego, w szczególności art. 415 KC (odpowiedzialność deliktowa) oraz art. 471 KC (odpowiedzialność kontraktowa).
Jeśli podmiot odpowiedzialny posiada polisę OC, poszkodowany ma możliwość skierowania roszczenia bezpośrednio do ubezpieczyciela na podstawie art. 822 § 4 KC, choć w praktyce regułą jest kierowanie roszczeń zarówno do sprawcy szkody, jak i ubezpieczyciela. Ponoszą oni bowiem odpowiedzialność solidarną – co skutkuje tym, że poszkodowany może dochodzić roszczenia od obu podmiotów jednocześnie, z tym zastrzeżeniem, że suma uzyskanych świadczeń nie może przekroczyć wartości poniesionej szkody.
Oczywiście zaletą dochodzenia roszczenia od ubezpieczyciela jest większa pewność zaspokojenia, bowiem ubezpieczyciel dysponuje środkami finansowymi, co minimalizuje ryzyko niewypłacalności sprawcy szkody. Należy jednak pamiętać, że niejednokrotnie suma ubezpieczenia (określona w umowie ubezpieczenia kwota stanowiąca górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela) nie pozwala na zaspokojenie roszczenia w całości, co dla poszkodowanego oznacza konieczność skierowania roszczenia również do ubezpieczonego. Dlatego też najoptymalniejszym rozwiązaniem jest kierowanie roszczeń do obu podmiotów i bieżące reagowanie na działania każdego z nich.